Olumsuz nitelikler
Ve varlığın gerekli gereklerinin bir özelliği daha vardır ki o da basitlik ve parçalardan oluşan kompozisyonun olmayışıdır. Çünkü her bileşik kendi parçalarına muhtaçtır. zorunlu varoluş her ihtiyaçtan ayrıdır, dolayısıyla parçalardan oluşamaz.

Daha doğrusu, rasyonel yanılsamaya göre bile zorunlu varoluş için parça ve bölünmeler dayatmak mümkün değildir; Bölünme ihtimalinin manası, (bileşik) bütünün yok olması ve yok olması ihtimali olduğundan, uzunluğu bir metre olan bir doğrunun iki parçaya bölünmesi halinde metre olarak varlığı yoktur. yok oluşu zorunlu varoluşa maruz bırakmak mümkün olmadığı gibi, zorunlu varlığın da parçalardan, hatta zihinden oluşması imkansızdır.

Mademki her cisim bir bütündür, bu da her şeyin var olduğunu kanıtlar. fiziksel varlığın var olması zorunlu olamaz. Böylece Cenab-ı Hakk'ın soyutluğunu ve cisimsizliğini ispat eder.

Cenâb-ı Hakk'ın cisim olması imkânsızsa, o halde gözle görülebilmesi de imkânsızdır veya Diğer duyularla algılanabilir çünkü duyum, bedenlerin ve bedenselliğin özelliklerinden biridir. Cenab-ı Hak, cismaniliğini inkar ederek, cisimlerin uzay ve zamanda olma gibi tüm özelliklerini O'ndan uzaklaştırır; çünkü uzay, tıpkı her dünyevi şey gibi (yani zamana atfedilen) yalnızca boyutu ve kapsamı olan bir şey için tasavvur edilmiştir. Zaman (fiziksel bir beden gibi) Uzantı ve zamansal yaş açısından bölünebilir ve bu da Yüce Allah için, mekansal (yani mekana atfedilen) dahi imkansız olan bir tür uzam ve parçaların birleşimi olarak kabul edilir. ) veya zamanın var olması zorunlu değildir.

Son olarak zamanı varoluş zorunluluğundan mahrum bırakarak hareket, dönüşüm ve bütünleşme de mahrum bırakılır, çünkü zaman olmadan hiçbir hareket veya dönüşüm gerçekleşemez.
< br />Böylece, Allah'a arş gibi bir yer isnad edenlerin veya O'na gökten hareket ve inişi izafe edenlerin veya O'nun gözle görülebileceğine inananların veya O'nun gözle görülebileceğine inananların veya O'nun dönüşüme ve mükemmelliğe gücü yettiğine inanıyorsanız, Tanrı'yı ​​gerçek anlamda tanımıyorsunuz. (Cenâb-ı Hakk'ın bir yerde olduğu, gökten indiği veya gözle görüldüğü gibi sözler Sünni mezheplerden nakledilmiştir; tıpkı Cenab-ı Hakk'ın dönüşümü, kemali ve değişimine olan inancın aktarıldığı gibi. Hegel, Bergson, William James ve Whitehead gibi birçok Batılı filozoftan hareket ve değişimin Tanrı'dan alındığını bilmemiz gerekir; bu, O'na dinginliği kanıtlamak anlamına gelmez, aksine Kendisinin istikrarı anlamına gelir. istikrar ise değişimin zıttıdır, dinginlik ise harekete ilişkin yetenek eksikliğidir ve yalnızca hareket edebilen şey bununla karakterize edilir.

Genel olarak her A kavramı bir nevi noksanlığa, sınırlılığa, muhtaçlığa delalet eden Cenâb-ı Hakk'tan nefs ve yabancılaşmadır ki, menfî sıfatların manası da budur.

Daha önceki delillerin sonucu şudur ki, zorunlu varlık vardır. Mümkün olan şeylerin varlığının bir sebebi vardır ve bu sonucun icaplarını araştırmadan önce, öncelikle sebebin kategorilerinden bahsederiz. İkinci olarak, onun özelliklerinden bahsederiz.

Neden yaratmak ve hazırlamaktır.
Sebep, genel anlamıyla, bir başka varlığın bağlı olduğu her varlığı ifade eder ve bu anlam, yaratan sebebe özgü olmayıp, şartları ve donanımları bile kapsar. Cenâb-ı Hakk'ın yaratıcı bir sebebe sahip olmasının, varlığının başka bir varlığa bağlı olmamasının düşünülemeyeceği, varlığının şartlarını ve hazırlığını tasavvur edilemeyeceği açıktır.

Cenab-ı Hakk'ın var olan şeylerin sebebi olması, O'nun onların varlığına şart koşan ve hazırlayan olduğu anlamına gelmez, aksine onların Yaratıcısı olması ve yaratan sebebin bir sebep olması anlamındadır. Nasıl ki insan zihninde akli görüntü ve fikirler yaratıyorsa ve bu fikirler kendisinden bağımsız olarak onun eseri ise, Cenab-ı Hakk'ın yaratıklar üzerindeki etkisi de öyledir. Zira zihinsel imgeler, nefsin noksanlık ve sınırlılık doğasından kaynaklanan belirli koşullara bağlıdır; oysa Zorunlu Varlığın dünya karşısındaki etkinliği, ruhun zihinsel imgeler karşısındaki etkinliğinden çok daha mükemmel ve yücedir. Nitekim Cenab-ı Hakk'ın bütün tesirli sebeplerde muadili olduğunu bulmak mümkün değildir. Çünkü Cenâb-ı Hak, etkisini herhangi bir şarta bağlı olmaksızın yaratan yegâne faildir.

Yaratılan sebebin özellikleri
Bu söylenenlere dikkat çekerek, yaratılan sebebi ayıran bazı özelliklerden bahsedebiliriz:

0- Yaratılan sebebin, varlığın tüm kemallerini içermesi gerekir. dönüşüme ve değişime uygun zemini hazırlama ve sağlama görevini yürüten hazır ve maddi sebeplerden farklı olarak, yeteneği ve hazırlığı ölçüsünde var olan her şeye taşar. Sonuç açısından, sebebin bütün kemallerine sahip olmak şart değildir (Bilmeliyiz ki, Cenab-ı Hakk'ın yaratıklarının kemalleri için geçerli olması, yaratılmışların (beden ve beden kavramı) kavramlarının geçerli olduğu anlamına gelmez. Çünkü bu kavramlar sınırlı, kusurlu varlıkları